Tot nu toe was zorg voor kinderen altijd gratis. Niet
alleen bij een gebroken been, tandartszorg of astmamedicijnen, maar ook bij
comazuipen, drugsgebruik en noem maar op. Een vaststaand gegeven in Nederland: vanaf
de geboorte tot de 18e verjaardag kost de zorg niets. Geen
verzekeringspremie, geen eigen risico en geen eigen bijdrage. Maar sinds 1
januari is dit voor bepaalde jongeren verleden tijd.
De grote veranderingen in de langdurige zorg grijpen op
veel terreinen diep in. Participatiewet, Wet Maatschappelijke Ondersteuning,
Wet Langdurige Zorg, Jeugdwet, het trekkingsrecht bij het persoonsgebonden
budget, afschaffing van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten
(Wtcg): een lange waslijst van veranderingen. Veel onderdelen zijn al
uitgebreid besproken door policiti, journalisten en iedereen die er
rechtstreeks mee te maken heeft. Maar er zijn enkele kleinere onderdelen die
geniepig ondergronds zijn gebleven, totdat ze opeens pats-boem hun kop boven
het maaiveld uitsteken.
Neem de afschaffing van de Tegemoetkoming
onderhoudskosten gehandicapte kinderen (TOG), een soort extra kinderbijslag.
Bestaat niet meer sinds 1 januari. De brief daarover kwam pas in de loop van
die maand. Er is wel een vervanging, maar met dusdanig strenge regels dat voor
heel veel ouders de mededeling over de afschaffing als een koude douche kwam.
Na het overgangsrecht van zes maanden is het over en uit.
Een chronisch ziek of gehandicapt kind hebben is duur. En
het wordt dus steeds duurder, want niet alleen zijn de Wtcg en de TOG
afgeschaft, maar er komt een ouderbijdrage bij. Geen gratis zorg meer, maar een
flinke eigen bijdrage die kan oplopen tot meer dan 130 euro per maand.
Hier zitten twee bijzonder vreemde haken en ogen aan. De
eerste is het feit dat het alleen geldt voor zorg via de Jeugdwet. Bot gezegd:
voor zorg aan kinderen met een psychiatrische aandoening, waar nog altijd
ernstige zaken als bijvoorbeeld autisme onder vallen. Kinderen met een
lichamelijke handicap vallen hier niet onder. Het is heel bedenkelijk dat er
een dergelijke scheiding tussen ‘soort ziekte’ wordt gemaakt. Toen een paar
jaar geleden een eigen bijdrage voor ggz-zorg werd ingevoerd (tweehonderd euro
per jaar) stak zo’n storm van protest op dat de bijdrage binnen een jaar weer
werd afgeschaft.
Het tweede probleem zit in het bedrag, dat niet
inkomensafhankelijk is. Het hangt alleen af van de hoeveelheid zorg die een
kind krijgt, met als verklaring dat ouders geld voor eten en drinken uitsparen
als het kind ergens anders verblijft. Nog afgezien van het feit dat het
onlogisch is dat dat alleen zo is bij kinderen met een psychiatrisch probleem,
zijn de genoemde bedragen absurd – geen enkele ouder, hoe zuinig ook, zal dat
kunnen besparen. Bovendien worden er vaak helemaal geen maaltijden genuttigd
tijdens een dagdeel zorg en dat ene glaasje ranja met een koekje zet weinig
zoden aan de dijk.
Mensen met een laag inkomen betalen een lage eigen
bijdrage voor zorg. Zo betaalde ik vorig jaar de minimum-bijdrage van € 12,73
per vier weken voor mijn huishoudelijke hulp. Dit jaar wordt dat, dankzij de
afschaffing van de Wtcg, waarschijnlijk € 19,-. De ouderbijdrage in de Jeugdwet
is echter niet inkomensafhankelijk en kan oplopen tot meer dan 130 euro per
maand. Waar haalt iemand met een inkomen op bijstandsniveau dat geld
vandaan???? Ik heb al mensen gesproken die de broodnodige zorg voor hun kind
hebben opgezegd, omdat ze deze bijdrage niet kunnen betalen.
Gelukkig ligt de ouderbijdrage onder vuur en zijn er al
gemeenten die dit onderdeel van de nieuwe Jeugdwet niet uitvoeren. Maar dat
geeft wel een derde zorgwekkend punt aan: elke gemeente mag zelf bepalen of ze
deze bijdrage wel of niet int. Het zoveelste voorbeeld van grote verschillen
die ontstaan bij al deze veranderingen in de zorg. Je woonplaats bepaalt of je
al dan niet gemakkelijk zorg kunt krijgen en hoeveel het kost. Krijgen we
straks ‘zorgverhuizingen’? Toetsingscommissies bij gemeenten of mensen daar wel
mogen komen wonen – veel zorg nodig, dan kom je er niet in?
Al jaren roep ik: de beschaving van een land herken je in
de omgang met kwetsbare inwoners en kinderen. Natuurlijk is Nederland geen IS,
geen Syrië, geen Egypte, geen vul-maar-in. Maar zo langzamerhand rijst toch de
vraag: hoe beschaafd zijn we nog?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten